ប្រធាន៖ គេពោលថា “ភ្លេងបុរាណខ្មែររក្សានូវអត្តសញ្ញាណជាតិរបស់ខ្លួនជានិច្ចរហូតដល់បច្ចុប្បន្ននេះ”។ ចូរពន្យល់ដោយលើកឧទាហរណ៍មកបញ្ជាក់។
សេចក្ដីអធិប្បាយ
ខ្មែរមានអត្តសញ្ញាណជាតិជាច្រើនដែលធ្វើឲ្យពិភពលោកស្គាល់និងកោតសរសើរមិនដាច់ពីមាត់។ ក្នុងនោះភ្លេងបុរាណក៏ជាផ្នែកមួយនៃអត្តសញ្ញាណជាតិដែរ ដែលធ្វើឲ្យមជ្ឈដ្ឋានអន្តរជាតិទទួលស្គាល់និងឲ្យតម្លៃខ្ពស់ ។ កត្តានេះហើយទើបមានទស្សនៈមួយលើកឡើងថា “ភ្លេងបុរាណខ្មែររក្សានូវអត្តសញ្ញាណជាតិរបស់ខ្លួន ជានិច្ច រហូតដល់បច្ចុប្បន្ននេះ”។
តើមានចំណុចត្រង់ណាខ្លះដែលបញ្ជាក់ថាភ្លេងបុរាណខ្មែររក្សាបាននូវ អត្តសញ្ញាណជាតិរបស់ខ្លួន?
ដើម្បីជាជំនួយដល់ការបកស្រាយទស្សនៈ ប្រធានខាងលើឲ្យបានច្បាស់លាស់ ជាដំបូងយើងគួរ យល់ន័យនៃពាក្យថា “ភ្លេងបុរាណខ្មែរ” និង “អត្តសញ្ញាណជាតិខ្មែរ” ជាមុនសិន។ ភ្លេងបុរាណខ្មែរជាសិល្បះសម្រាប់ បង្កើតបរិយាកាសរីករាយ ពីសម័យដើមរបស់ខ្មែរ។ ឯអត្តសញ្ញាណជាតិខ្មែរគឺជាគ្រឿង សំគាល់ជាតិខ្មែរ តម្លៃ វប្បធម៌ពិតនៃជាតិដែលទាក់ទងនឹងជីវិតរស់នៅ ចរិកលក្ខណៈរបស់ជាតិ។ដូចនេះប្រធានខាងលើចង់ឲ្យយើងស្រាយបញ្ជាក់ថា សិល្បះភ្លេងរបស់ខ្មែរកាលពីសម័យដើមជាគ្រឿងសំគាល់របស់ជាតិខ្មែរ។
បុព្វបុរសខ្មែរបានបន្សល់ទុកភ្លេងបុរាណជាច្រើនប្រភេទសម្រាប់ឲ្យកូនចៅជំនាន់ក្រោយយកទៅប្រគុំកំដរក្នុងពិធីបុណ្យផ្សេងៗ។ ភ្លេងបុរាណខ្មែរមានជាច្រើនដូចជាភ្លេងពិណពាទ្យ ភ្លេងខ្មែរ ភ្លេងខ្លងខែក ភ្លេងអារក្ស ភ្លេងមហោរី ភ្លេងឆៃយ៉ាំ ភ្លេងយីកេ ភ្លេងបាសាក់។ល។ ភ្លេងទាំងអស់នេះសម្រាប់យកទៅប្រគុំក្នុងពិធីបុណ្យ ផ្សេងៗគ្នា សម្រាប់ថែរក្សាបាននូវអត្តសញ្ញាណជាតិ។ ភ្លេងបុរាណខ្មែរបានផ្សារភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងទៅនឹងជំនឿ ប្រពៃណី ទំនៀមទំលាប់ សាសនា ក៏ដូចជាជីវិតរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់ប្រជាជន។ ដោយឡែកភ្លេងពិណពាទ្យ សម្រាប់បម្រើសង្គមខ្មែរតាមរយៈព្រះពុទ្ធសាសនា មានបុណ្យកឋិន បុណ្យបញ្ចុះសពបុណ្យបំបួសនាគ…។ ភ្លេងប្រពៃណី ឬយើងហៅថាភ្លេងខ្មែរ ឬភ្លេងការ ជាភ្លេងមង្គលដែលប្រជាជនមានជំនឿថាផ្តល់នូវសេរីសួស្តីជាង គេ។ គេលេងភ្លេងនេះកំដរនៅក្នុងពិធីរៀបចំមង្គលការកូនចៅខ្មែរ។ ភ្លេងខ្លងខែកជាភ្លេងស្រងេះស្រងោច កំសត់សម្រាប់លេងកំដរក្នុងពិធីដង្ហែសព។ ភ្លេងអារក្សជាភ្លេងប្រគុំក្នុងពិធីបញ្ចូលខ្មោច បិសាច អារក្ស អ្នកតា ។ ភ្លេងមហោរីសម្រាប់កំដរល្ខោនមហោរី។ ជាតន្ត្រីតំណាងជីវិតពិតរបស់ខ្មែរ។ ភ្លេងឆៃយ៉ាំជាភ្លេងរីករាយជាងគេ គេលេងកំដរក្នុងពិធីបុណ្យកឋិន បុណ្យផ្កា បុណ្យបំបួសនាគជាដើម។ ភ្លេងទាំងអស់នេះសុទ្ធតែបានរក្សានូវអត្តសញ្ញាណជាតិខ្មែរ។
ប៉ុន្តែភ្លេងទាំងនេះបានរក្សានូវអត្តសញ្ញាណជាតិរបស់ខ្លួនរហូតដល់បច្ចុប្បន្នអាស្រ័យលើជាតិខ្មែរយើងស្គាល់ឧបករណ៍ និងវង់ភ្លេងរបស់ខ្មែរច្បាស់លាស់ ហើយត្រូវចេះស្រលាញ់និងថែរក្សា ឧបករណ៍ បទភ្លេងនិង ទំនុកច្រៀងខ្មែរឲ្យបានគង់វង្ស។ ម៉្យាងវិញទៀតកុំឈ្លក់វង្វេងនឹងទំនុកច្រៀងបរទេសដែល កំពុង តែសម្បូរបែប ហើយហូរចូលយ៉ាងគំហុកមកស្រុកខ្មែរ។ បន្ថែមពីនេះដែរការប្រើប្រាស់ភ្លេងខ្មែរក៏ត្រូវចេះប្រើប្រាស់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវតាមបរិយាកាស…។
សរុបសេចក្តីមក ភ្លេងបុរាណខ្មែរពិតជារក្សាបាននូវអត្តសញ្ញាណជាតិរបស់ខ្លូនជានិច្ច រហូតដល់ បច្ចុប្បន្ននេះប្រាកដមែន ហើយវាស្ថិតនៅជាមួយប្រជាជនខ្មែរគ្រប់ភូមិស្រុក។
ឆ្លងតាមការបកស្រាយខាងលើមក យើងអាចវាយតម្លៃប្រធានបានថាពិតជាត្រឹមត្រូវសម្រាប់លើកកំពស់វប្បធម៌អរិយធម៌ខ្មែរឲ្យមានរស្មីរុងរឿងជានិច្ចនិរន្តរ៍។ ដូចនេះយើងត្រូវពួតដៃគ្នា ថែរក្សាការពារសម្បត្តិវប្បធម៌ ជាតិឲ្យបានគង់វង្ស ទុកឲ្យកូនចៅជំនាន់ក្រោយឲ្យបានយូរអង្វែងតរៀងទៅ។
សម្រាប់សិស្សអ្នកសិក្សា 